Teknolojinin artık sesli denetim ve dokunmatik ekranlara kadar uzandığı günümüzde yine de klavye vazgeçilemez bir donanım konumunda. Hem dokunmatik ekrana hem de sabit bir klavyeye sahip akıllı telefonlardan tutun da diz üstü bilgisayar kullanıp bilgisayarını kablolu ve ya kablosuz klavye ile kontrol eden kullanıcılara kadar birçok alanda klavyenin hayatımızda ne denli önemli bir yeri olduğu apaçık ortada.

Bu önemle birlikte klavyemizin tuşlarının hangi düzende olduğunun da çok büyük bir önemi var aslında. İngilizce Q, Türkçe Q veya Türkçe F klavye gibi... Eğer F klavye ile ilgili herhangi bir durumla karşı karşıya kalmadıysanız bugüne kadar, şüphesiz ki sizde bir Türkçe Q klavye kullanıcısısınız. Oysaki söz konusu Türkçe metin yazmaksa F klavyenin bunun için biçilmiş bir kaftan olduğundan da habersiz olabilirsiniz...

F Klavyenin Doğuşu

Peki, F klavye Türkçe metinler için neden biçilmiş bir kaftan? Çünkü hikâyesi 1940’lara kadar uzanır. O dönemlerin daktilo öğretmeni İhsan Sıtkı Yener, bilimsel temellere dayalı standart bir Türk Klavyesi geliştirilmesinin zorunluluğuna olan inancı ile 1946'da başlayan çalışmalarının dikkate alınmasını ancak 1955'te sağlayabilmiş.  Böylelikle yabancı uzmanlarla da pekiştirilmiş İhtisas Komisyonu'nca oluşturulan on parmak yöntemi ile Türkçe için uygun klavye 20 Ekim 1955'te Bakanlıklar arası Standardizasyon Komitesi'nce Standart Türk Klavyesi olarak onanmış. Türkiye'deki tüm daktilo makinelerinin Milli Klavye'ye dönüştürülmesi, 1963 yılında Gümrükler Kanunu'na eklenmesi ve 1974 yılında Türk Standartları Enstitüsü tarafından Zorunlu Standart olarak onanmasıyla kesinleşmiştir. 25 yıllık bir mücadelenin sonunda kendisine inananların da yardımları ile o günlerde “Klavye İnkılâbı” olarak anılan bu standardizasyonu gerçekleştiren İhsan Sıtkı Yener, bu sebeple “F Klavyenin Babası” olarak da anılmaktadır.

Q Klavyeden Farkı...

F klavye, Türkçe için özel olarak geliştirilmiş bir klavye olduğundan Türkçe bir metni yazmak, Q klavyede yazmaktan daha kısa sürer. F klavyede Türkçede çok kullanılan harfler parmaklara daha uygun yerlere yerleştirilmiştir. Art arda gelen harflerin yazım hızı da farklı parmaklara dağılımı daha iyi olduğundan standart Q klavyeye göre daha yüksektir. Q klavyede hızlı yazılamamasının temel nedeni bu klavyenin sadece İngilizceye özel hazırlanmış olması değil, daktilonun harf çubuklarının hızlı yazmada da sıkışmaması için tasarlanmış olmasıdır. Ayrıca sadece hız da değil, Q klavye dizilimi ile Türkçe metin yazmak F klavyeye nazaran parmaklarımızı ve bileğimizi de daha çok yorar.

Klavyenin Önde Gideni!

F klavyenin Türkçe için bu anlamlı ve yarım asırlık tarihine ve de Latin alfabesini kullanan özel olarak tasarlanmış 4 klavyeden biri olmasına rağmen günümüz klavye kullanım oranı Q klavyenin açık ara önde gittiğini göstermekte. Türkiye Bilişim Derneği eski yönetim kurulu üyesi Serdar Bilecen ise “Q klavye, İngilizcede yavaş yazmak için üretilmiş bir klavye. O dönemlerde daktilolarda birbirine yakın tuşlar olması nedeniyle kitlenmeler yüksekti. Sık kullanılan harflerin birbirinden uzaklaştırılması için Q klavye ortaya çıktı. Bu nedenle Q klavye, hızlı yazma için verimli değil, aksine çok verimsiz” dedi. Son 10 yılda Q klavyenin, tüm klavyelerin yüzde 90’ını oluşturduğunu belirten Bilecen, “Türkiye, hızlı yazıma çok uygun olan F klavyeyi son 10 yıldır kaybetmiş durumda” diye konuştu.

F Klavye Yeniden Doğar mı?

Bunca zaman sonra F klavyenin sonu mu yaklaşıyor soruları ile gündeme gelmesi ve bu yılın başlarında da AKP Genel Başkan Yardımcısı Ekrem Erdem’in okul ve kamu kurumlarında F klavye kullanımını zorunlu kılmayı planladıklarını açıklaması F klavyenin yeniden doğabileceğinin sinyallerini veriyor bize. Eğer F klavye zorunlu kılınırsa şüphesiz klavyeyi bilgisayarlarla Q klavye ile tanıyan yeni neslin aksine okullardan çok devlet dairelerinde ki memurlar bundan çok etkilenecek. Bu gibi zorunluluklar her ne kadar F klavyenin yeniden doğuşuna ön ayak olacaksa da Q klavye kullanım oranını yeteri kadar etkilemeyecektir. Bizlerse işlerimizde, evlerimizde ve özel hayatımızda hangi klavyeyi kullanıyorsak onu kullanmaya devam edeceğiz.

Zorunlu olsa da olmasa da olur da niyetiniz F klavyeye geçmek olursa birkaç kez daha düşünmekte fayda var. Çünkü aradığınız F klavyeyi bulmakta zorluk çekebilirsiniz. Daha çok Frisby, Everest ve A4 Tech markalarının F klavyelerine sıklıkla rastlarken, Logitech ve Microsoft'un F klavyeleri bulunmamakta. Apple'ın F klavyeleri için de özel çaba sarf etmek gerekebilir. Hatta son model beğendiğiniz şık bir klavyenin Türkçe F’inin üretilmediğine de rastlayabilirsiniz. Hal böyleyken F klavye zorunluluğunun klavye üreticilerini nasıl etkileyeceğini de zaman gösterecek.

Bu yazı (son paragraf hariç) İnfomag Dergisi Mart 2011 sayısı için yazılmıştır.